czas czytania 3 min

Obecnie wśród właścicieli psów dosyć często spotykamy się z niechęcią do wykonywania chirurgicznej sterylizacji. Wielu z nich uważa ten zabieg za niepotrzebny, nie chcą oni „męczyć” swoich zwierząt, zaś uciążliwe zachowania pupili towarzyszące cyklom płciowym wolą rozwiązywać  przez stosowanie antykoncepcji hormonalnej. Jak bumerang powraca również mit, iż dla własnego zdrowia suka powinna przynajmniej raz w życiu być w ciąży, urodzić i odchować szczenięta. Czy opinie te są jednak uzasadnione?

Sterylizacja a zapobieganie chorobom

U suk obserwujemy szereg chorób związanych z układem rozrodczym. W przypadku większości z nich sterylizacja pozwala na zmniejszenie ryzyka ich wystąpienia, bądź całkowicie zabezpiecza przed ich rozwojem. Do najczęściej obserwowanych należą nowotwory gruczołów mlekowych, torbiele oraz nowotwory w obrębie jajników, ropne zapalenie macicy, oraz ciąże urojone które nierzadko prowadzą do zastoju mleka i bolesnych stanów zapalnych gruczołów mlekowych.

Jak na powyższe choroby wpływa zabieg sterylizacji?

Sterylizacja a nowotwory

Guzy gruczołu mlekowego to najczęściej stwierdzane zmiany nowotworowe występujące u suk. Stanowią one nawet 41,7% wszystkich zmian nowotworowych u suk nie poddanych sterylizacji.  Szacuje się że u około 20% niesterylizowanych suk dojdzie do rozwinięcia się nowotworu złośliwego.
Należy pamiętać, że rozrost zmian pierwotnych w obrębie gruczołów mlekowych zazwyczaj zależny jest od obecności hormonów płciowych. Oznacza to, iż przewlekłe stosowanie antykoncepcji hormonalnej oraz ciągła produkcja hormonów w jajnikach, może stymulować powstawanie, oraz rozrost zmian nowotworowych.

Również często powtarzające się ciąże urojone którym towarzyszy zastój  mleka w gruczołach mlekowych zwiększa ryzyko powstania zmian nowotworowych.

Wpływ sterylizacji na szansę wystąpienie tego typu zmian zależy od wieku zwierzęcia w momencie wykonania zabiegu.
Badania dowiodły, że u suk u których wykonano sterylizację przed pierwszą cieczką ryzyko rozwinięcia się nowotworu złośliwego spada do 0,5%, zabieg między pierwszą a drugą do około 8%, zaś u samic wysterylizowanych po drugiej cieczce ryzyko rośnie do 26%.

U suk starszych sterylizacja nie ma tak znacznego wpływu na ryzyko wystąpienia nowotworów gruczołu mlekowego.

Ropomacicze

Ropne zapalenie macicy jest kolejnym groźnym schorzeniem związanym z układem rozrodczym suki. Dotyczy ono zazwyczaj zwierząt starszych i jest stanem zagrażającym życiu.

Do jego rozwoju dochodzi najczęściej na skutek zaburzeń w równowadze hormonalnej organizmu (np. w przypadku obecności cyst lub czynnych hormonalnie nowotworów jajników), nieprawidłowego stosowania preparatów antykoncepcyjnych, bądź poronnych. Stan taki pojawić może się również jako powikłanie poporodowe na skutek zaburzeń w opróżnianiu macicy bądź w konsekwencji ronień.

Gdy dojdzie do rozwoju tzw. ropomacicza jedyną skuteczną metodą leczenia jest operacyjne usunięcie macicy i jajników. Należy przy tym pamiętać, że w tym przypadku stan zwierzęcia jest zazwyczaj ciężki, a przez to ryzyko śmierci podczas zabiegu i po nim jest nieporównywalnie większe niż w przypadku profilaktycznej, wcześniej zaplanowanej sterylizacji, która w 100% zabezpiecza przed rozwinięciem się ropomacicza.

Zalety sterylizacji

Dla właścicieli istotny jest również fakt iż poza wskazaniami medycznymi, zabieg sterylizacji niesie również inne korzyści. Usunięcie macicy i jajników powoduje brak występowania cieczek i usuwa ryzyko pojawienia się niechcianej ciąży.

Występujące raz lub dwa razy do roku cieczki często są bardzo uciążliwe dla wielu właścicieli, zwłaszcza gdy posiadają oni więcej psów, w tym samce. Konieczność ciągłego pilnowania suki, niespokojne zachowanie psów samców  w domu i okolicy często bywa bardzo kłopotliwe. Należy pamiętać, że ciąża, podobnie jak poród i odchowywanie szczeniąt stanowi poważne obciążenie dla organizmu zwierzęcia, i nie wpływa korzystnie na zdrowie zwierząt.

Wbrew błędnym poglądom niektórych właścicieli, ciąża nie zmniejsza ryzyka wystąpienia ropomacicza i ciąż urojonych, nie sprawia również że zwierzęta stają się w przyszłości bardziej spokojne.

Jakie ryzyko niesie ze sobą zabieg sterylizacji?

Podobnie jak każdy inny zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym, sterylizacja stanowi zagrożenie dla życia zwierzęcia, jednak wykonana prawidłowo, przez doświadczonego lekarza jest zabiegiem w pełni bezpiecznym.

Każdy, nawet najprostszy, zabieg ( interwencja chirurgiczna ) niesie ze sobą ryzyko!

Po samym zabiegu u około 2% suk wystąpić może również problem z nietrzymaniem moczu. Znana jest również tendencja zwierząt do tycia po zabiegu sterylizacji, można jednak w łatwy sposób temu zapobiec stosując odpowiednią dietę.

Dane statystyczne dotyczące ryzyka wystąpienia zmian nowotworowych zaczerpnięto z artykułu: „Nowotwory gruczołu sutkowego u psów i kotów. Część I. Występowanie, przyczyny, objawy kliniczne i wygląd makroskopowy”, Rafał Sapierzyński, Życie Weterynaryjne nr 2-2007-luty.

aut. lek. wet. Witold Wężyk

Fotograf Ślubny Warszawa