Widzenie to bardzo złożone zjawisko w którym światło emanowane przez obiekty z otoczenia jest przechwytywane przez oko, skupione na fotoreceptorach siatkówki, a następnie poprzez komórki siatkówki i centralny układ nerwowy dociera do kory wzrokowej, gdzie zachodzi proces widzenia.
Przeróżne nisze ekologiczne zamieszkiwane przez zwierzęta spowodowały,że zdolności widzenia uległy modyfikacji w zależności od trybu życia oraz niebezpieczeństw czyhających na danego osobnika.
Przedstawiamy najciekawsze oraz najważniejsze różnice między widzeniem przez nas a naszych podopiecznych.
Czy mój pupil widzi kolory?
Za widzenie kolorów odpowiadają fotoreceptory siatkówki czyli czopki. U ludzi rozróżniamy trzy rodzaje czopków dzięki czemu widzimy kolory niebiesko-fioletowy, żółty do zielonego oraz czerwony.
Psy posiadają tylko dwa rodzaje czopków stąd mogą odbierać światło w spektrum niebiesko-fioletowym oraz żółtym.
Koty, podobnie jak ludzie posiadają trzy rodzaje czopków, ale behawioralnie nie odróżniają kolorów tak dobrze jak my.
Jako ciekawostkę dodam,że szczury posiadają tylko jeden rodzaj czopków i widza tylko odcienie koloru żółtego.
Warto także wspomnieć, że psy, koty i inne zwierzęta udomowione mają zdolność rozróżniania odcieni szarości w zakresie niedostępnym dla ludzkiego oka.
Czy one widzą w ciemności?
Widzenie skotopowe, czyli zdolność widzenia w nocy, możliwe dzięki kilku mechanizmom anatomicznym i fizjologicznym, jest najlepiej rozwinięte u kotów.
Najważniejsze z nich to:
–błona odblaskowa zwana też makatą barwną,unikalna struktura siatkówki oka pozwalająca odbyć światło 130 razy lepiej niż dno ludzkiego oka
–pionowa szpara źreniczna, która może również rozszerzyć się o 6 mm więcej niż źrenica ludzka
-duża rogówka
-odpowiednia proporcja czopków do pręcików w siatkówce;pręciki są wrażliwe na światło o małym natężeniu,im więcej jest ich w siatkówce tym zwierzę lepiej widzi.
Jak widzą ruch?
Wspomniane juz wcześniej pręciki, światłoczułe receptory są wyspecjalizowane w rejestrowaniu ruchu i kształtów. Ludzie lepiej widzą ruch w przypadku obserwacji obiektów na wprost w silnym świetle, zwierząta mają zdolności do postrzegania ruchu w słabym oświetleniu.
Czy widzą ostro?
Dzięki temu ze w siatkówce oka zwierząt domowych jest więcej pręcików kosztem czopków oraz jest obecna makata odblaskowa (co jak wspomniałem poprawia znacznie zdolność widzenia w nocy) pogorszeniu uległa ostrość widzenia. Kot musi podejść 7 razy bliżej do danego przedmiotu by widzieć go tak samo ostro jak człowiek.
Czy mój pupil może oglądać telewizje?
To jedno z najczęściej zadawanych pytań. 😀 Psy potrafią wykryć błyski o częstotliwości od 70 do nieco większej niż 80Hz. Jeszcze kilka lat temu programy telewizyjne, podczas których ekran odświeżany był 60 razy na sekundę widziane były przez psa jako obraz intensywnie migający. Niestety „Z kamerą wśród zwierząt” nie było osiągalne dla naszych pupili. Od dłuższego czasu trudno zakupić telewizor mniej niż 100 Hz, więc psy i koty z rozkoszą mogą oglądać koleje odcinki „Weterynarzy z sercem”.
Podsumowując. Zwierzęta gorzej widzą kolory, widzą mniej ostro, oraz o czym nie wspomniałem wcześniej, słabiej widzą obuocznie. Znacznie lepiej widzą w nocy, lepiej i szybciej wykrywają ruch oraz od kilku lat mogą juz spokojnie oglądać programy telewizyjne.
Pisząc ten artykuł korzystałem z wiedzy zawartej w książce „Okulistyka weterynaryjna Slattera” oraz wiedzy uzyskanej na wykładzie Lek.wet. Jacka Garncarza.
Autor: Lek. wet. Masłowski
